اعداد در اردو

~ 5 min
راهنمای تلفظ اردو

اردو نیز مثل هر زبان دیگری، بی‌قاعدگی‌های خاص خود را دارد. یکی از این بی‌قاعدگی‌ها، اعداد هستند. بر خلاف زبانهای دیگر که فقط باید از ۱ تا ۲۰ را یاد گرفت و پس از آن ده ده پیش رفت (۳۰، ۴۰، ۵۰، ...)، در اردو باید از ۱ تا ۱۰۰ را حفظ کرد. دلیلی که برای این مسئله گفته شده این است که اردو و هندی از زبان سانسکریت منشأ گرفته‌اند. در زبان سانسکریت نیز اعداد از یک تا صد مشابهت چندانی با هم ندارند. با به وجود آمدن زبانهای هندی و اردو، مردمی که به این زبانها تکلم میکردند، اعداد را با کمی تصرف به همان شکل سانسکریت استفاده کردند. البته در بی‌قاعدگی اعداد، اردو تنها نیست و زبانهای فرانسوی و دانمارکی نیز این مشکل را دارا هستند. مردم اردو زبان از این خاصیت زبانشان اطلاع دارند و در گفتگو با مردم بیگانه از معادل انگلیسی استفاده میکنند. با این حال زحمت یادگیری اعداد، ارزش خود را به شما نشان خواهد داد. برای مثال، یک اردو زبان شماره تلفن خود را به حسب عادت به اردو حفظ میکند. اینکه شما اعداد را به اردو بلد باشید، به روانتر شدن گفتگو کمک میکند تا اینکه از او بخواهید شماره تلفنش را برای شما به انگلیسی بگوید.

جدول اول:‌ اعداد با تلفظ به انگلیسی

تلفظ درست اعداد به راحتتر یاد گرفتن آنها کمک میکند. در جدول زیر اعداد و تلفظ تقریبی آنها به انگلیسی نشان داده شده‌ است.

nawwe نوے ۹۰ assi اسی ۸۰ sattar ستر ۷۰ saath ساٹھ ۶۰ pachaas پچاس ۵۰ chalees چالیس ۴۰ tees تیس ۳۰ bees بیس ۲۰ das دس ۱۰ sefar صفر ۰
ekyaanawe اکانوے ۹۱ ikyaasi اکیاسی ۸۱ ekhattar اکہتر ۷۱ eksath اکسٹھ ۶۱ ekyaavan اکیاون ۵۱ iktalees اکتالیس ۴۱ ekatees اکتیس ۳۱ ikkees اکیس ۲۱ giaara گیاره ۱۱ ek ایک ۱
baanawwe بانوے ۹۲ biyaasi بیاسی ۸۲ behattar بہتر ۷۲ baasath باسٹھ ۶۲ baavan باون ۵۲ biyalees بیالیس ۴۲ battees بتیس ۳۲ bais بائیس ۲۲ baara باره ۱۲ do دو ۲
tiraanawwe ترانوے ۹۳ tiraasi تراسی ۸۳ tihattar تہتر ۷۳ tresath ترسٹھ ۶۳ tarippan ترپن ۵۳ te'en talees تینتالیس ۴۳ te'en tees تینتیس ۳۳ taees تئیس ۲۳ tera تیره ۱۳ teen تین ۳
choranawwe چورانوے ۹۴ choraasi چوراسی ۸۴ chohattar چوہتر ۷۴ chonsath چونسٹھ ۶۴ chawan چون ۵۴ chavalees چوالیس ۴۴ chontees چونتیس ۳۴ chobees چوبیس ۲۴ choda چوده ۱۴ chaar چار ۴
pachaanawwe پچانوے ۹۵ pachaasi پچاسی ۸۵ pachattar پچہتر ۷۵ pa'ansath پینسٹھ ۶۵ pachpan پچپن ۵۵
pe'en talees
 پینتالیس ۴۵ pe'en ntees پینتیس ۳۵ pachchees پچیس ۲۵ pandra پندره ۱۵ paanch پانچ ۵
chhiyaanawwe چھیانوے ۹۶ chiyaasi چھیاسی ۸۶ chehattar چھہتر ۷۶ chhiyasath چھیاسٹھ ۶۶ chappan چھپن ۵۶ chhiyalees چھیالیس ۴۶ chatees چھتیس ۳۶ chabbees چھببیس ۲۶ sola سولہ ۱۶ cheh چھ ۶
sataanawwe ستانوے ۹۷ sataasi ستاسی ۸۷ satattar ستتر ۷۷ sadasath سڑسٹھ ۶۷ sataawan ستاون ۵۷
se'en talees
 سینتالیس ۴۷ sa'antees سینتیس ۳۷ sataaees ستائیس ۲۷ satra ستره ۱۷ saat سات ۷
athaanawwe اٹھانوے ۹۸ athaasi اٹھاسی ۸۸ athhattar اٹھہتر ۷۸ adsath اٹھسٹھ ۶۸ athaawan اٹھاون ۵۸ adtaalees اڑتالیس ۴۸ adha tees اڑتیس ۳۸ athaaees اٹھائیس ۲۸ athaara اٹھارہ ۱۸ aath آٹھ ۸
nenaanawwe ننانوے ۹۹ nawaasi نواسی ۸۹ unaasi اناسی ۷۹ unhattar انہتر ۶۹ unsathh انسٹھ ۵۹ unchaas انچاس ۴۹ untaalees انتالیس ۳۹ unnatees انتیس ۲۹ unnees انیس ۱۹ no نو ۹

توضیحات

  • های دوچشم «ھ» تلفظ نشده و فقط باعث میشود که حرف قبل از آن کمی ملایمتر تلفظ شود. ملایمتر تلفظ کردن بعضی حروف مثل «چ» برای ما فارسی زبانها شاید کمی گنگ باشد. فقط کوشش کنید «چھ» را مثل «چـ» بخوانید و «ھـ» را در نظر نگیرید. مثلا «چھببیس» (۲۶) به صورت «چَب بیس» خوانده میشود و نه «چه هب بیس» و «اٹھارہ» به صورت «اتاره» خوانده میشود و نه «ات ها ره».
  • «a'a» را به صورت فتحه کشیده بخوانید. مثلا «سینتیس» (۳۷) را که با تلفظ «sa'antees» نشان داده شده به صورت «سَـــــــن تیس» بخوانید.
  • «e'e» را به صورت کسره کشیده بخوانید. مثلا «سینتالیس» (۴۷) را که با تلفظ «se'en talees» نشان داده شده به صورت «سِـــــــن تالیس» بخوانید.

جدول دوم:‌ اعداد با زیر و زبر

در جدول دوم فقط خود اعداد با زیر و زبر نوشته شده‌اند. اگر با زیر و زبر آشنایی دارید، خواندن جدول دوم احتمالا آسانتر از جدول اول است.

۹۰ ۸۰ ۷۰ ۶۰ ۵۰ ۴۰ ۳۰ ۲۰ ۱۰
نَوّے اَسّی سَتّر ساٹھ پَچاس چالیس تیس بیس دَسْ صِفَرْ ۰
اِکانَوّے اِکیاسی اِکہَتّر اِکسَٹھ اِکیاوَن اِکتالیس اِکتیس اِکّیس گیارَه اِیکْ ۱
بانَوّے بیاسی بِہَتّر باسَٹھ باوَن بِیالیس بَتّیس بائیس بارَه دُو ۲
تِرانَوّے تِراسی تَہَتّر تَرسَٹھ تَرپَن تِینتالیس تِینتیس تَئیس تِیرَه تینْ ۳
چُورانَوّے چُوراسی چُوہَتّر چُونسَٹھ چَوّن چَوالیس چُونتیس چُوبیس چُودَه چارْ ۴
پَچانَوّے پَچاسی پَچہَتّر پِینسَٹھ پَچپَن پِینتالیس پِینتیس پَچّیس پَنْدْرَه پانْچْ ۵
چِھیانَوّے چِھیاسی چَھہَتَّر چِھیاسَٹھ چَھپَّن چِھیالیس چَھتیس چَھبْبیس سُولَہ چِھ ۶
سَتانَوّے سَتاسی سَتَتّر سَڑسَٹھ سَتاوَن سِینتالیس سِینتیس سَتائیس سَتْرَه سات ۷
اَٹھانَوّے اَٹھاسی اَٹْھہَتَّر اَٹھسَٹھ اَٹھاوَن اَڑْتالیس اَڑْتیس اَٹھائیس اَٹھارَہ آٹھ ۸
نِنانَوّے نَواسی اُناسی اُنْہَتَّر اُنْسَٹھ اُنْچاس اُنْتالیس اُنْتیس اُنّیس نُو ۹

توضیحات

  • همانطور که در الفبای زبان اردو اشاره شد، یای کشیده «ے» در وسط کلمه به صورت «یـ» و «ـیـ» نوشته میشود. در اعدادی مثل «   پِینتیس  » (۳۵) و «   پِینتالیس  » (۴۵)، یای اول همان یای کشیده است. به همین دلیل و برای تشخیص بهتر، زیر حرف پ علامت کسره گذاشته شده است. تلفظ این دو عدد بدینصورت است: «پِــــــــن تیس» و «پِــــــــن تالیس».

اعداد بعد از ۱۰۰ از یک قاعده پیروی میکنند و تکرار میشوند. تنها تفاوتی که اعداد بعد از ۱۰۰ با فارسی دارند در این است که اردو از حرف اضافه‌ای مثل «و» استفاده نمیکند. مثلا در فارسی میگوییم صد و یک، هزار و پنجصد. اما در اردو اینطور نیست. مثل اعداد زیر:

  • ۱۰۱: ایک سو ایک
  • ۱۰۰۵: ایک ہزار پانچ
  • ۲۰۲۴: دو ہزار چوبیس
  • ۷۵۶۸: سات ہزار پانچ سو اڑسٹھ
  • ۹۰۲۰: نو ہزار بیس
  • ۶۴۹۹: چھ ہزار چار سو ننانوے

در اردو هم مثل انگلیسی میتوان به جای هزار و صد گفت یازده صد و همینطور دوازده صد، سیزده صد، ...؛ گیاره سو، باره سو، تیره سو، ...

اعداد ترتیبی

شش عدد ترتیبی در اردو بی قاعده هستند. به دیگر اعداد نظر به کلمات قبل و بعد آن (جمع و مفرد، مؤنث و مذکر، ...) پسوند «واں» و «ویں» اضافه میشود. شش عدد بی قاعده نیز نظر به کلمات قبل و بعد خود شکلشان تغییر میکند. این شش عدد عبارتند از:

  • یکم: پِہلا، پہلے، پہلی
  • دوم: دوسرا، دوسرے، دوسری
  • سوم: تیسرا، تیسرے، تیسری
  • چهارم: چوتھا، چوتھے، چوتھی
  • ششم: چَھٹا، چَھٹے، چَھٹی
  • نهم: نَواں، نَویں، نَویں (دو تای آخر یک شکل دارند)
فارسی اردو فارسی اردو
اول پہلا بیستم بیسواں
دوم دوسرا سی‌ام تیسواں
سوم تیسرا نودم نوے واں
چهارم چوتھا هزارم ہزاروَں
پنجم پانچواں
ششم چَھٹا
هفتم ساتواں
هشتم آٹھواں
نهم نوواں
دهم دسواں

چند مثال

  • ہم بائیں طرف ساتویں عمارت میں رہتے ہیں. ما در ساختمان هفتم طرف چپ زندگی میکنیم.
  • میرا بیٹا کلاس میں پہلا آیا. پسرم اول نمره صنف شد.

اعداد کسری

اصطلاح معنی مثال معنی
پون، پونے، پونا یک بر چهار کم، یک ربع کم پونے دو بجے ہے پانزده دقیقه مانده به ساعت یک
سَوا جمع یک بر چهار، ... و ربع سوا سو صد و بیست و پنج
آدها، آدهـ نیم، نصف آدھا کلو نیم کیلو
ساڑھے جمع نصف، ... و نیم ساڑھے تین سو روپے سه صد و پنجاه روپیه (ایران: سیصد)
ڈیڑھ یک و نیم ڈیڑھ سو روپے صد و پنجاه روپیه
چوتھائی یک بر چهار، ربع چوتھی دفعہ بار چهارم
تہائی یک بر سه، ثلث مستطیل کا ایک تہائی یک بر سه حصه مستطیل، ثلث مستطیل
ڈھائی دو و نیم ڈھائی سو کا دہی دو و نیم صد روپیه ماست

بعضی اصطلاحات دیگر با اعداد

   لاکھ ۱۰۰،۰۰۰ صد هزار صد هزار
   کَروڑ ۱۰۰،۰۰،۰۰۰ صد لاکھ ده میلیون
   اَرَب ۱۰۰،۰۰،۰۰،۰۰۰ صد کروڑ یک میلیارد
   کَھرَب ۱۰۰،۰۰،۰۰،۰۰،۰۰۰ صد ارب صد میلیارد
  • لامحدود (بی نهایت)
  • گنا و چند: دوچند، دوگُنا، چارگُنا، چارچند، ... چند با اعداد فارسی نیز به کار میرود: دو چند، سه چند، هفت چند، ...
  • بار و دفعَه (مثل فارسی): ایک بار، دوبار، دو دفعَه، ...
  • چند تا چند تا: دو دو، پانچ پانچ، ...